ازدواج و تقدیر الهی
آیا ازدواج کردن قسمت است؟ آیا همسر انسان از قبل تعیین شده است؟ آیا انسان در سرنوشت خود بی تاثیر و بی اراده است ؟ نقش اراده و قدرت انتخاب انسان در ازدواج چیست؟ اگر شما هم با چنین سوالاتی مواجه شدید در این مقاله از سایت سوربان به تشریح این موضوع میپردازیم در ادامه با ما همراه باشید.
تقدیر ، مشیت الهى که در نظام هستى است که هر چیز را با محاسبه دقیق و معین به طور قانون مند و سازوار در چارچوب نظام علت و معلول قرار داده است. شناخت صحیح مشیت خداوند و خواست انسان، مبتنى برداشتن تصور صحیح از مشیت خداوند در نظام جهان و انسان است.
تردیدى نیست که هیچ رخدادى در جهان جز به مشیت خداوند اتفاق نمى افتد. برگى که از درخت ساقط مى شود یا کارى که از انسان سر مى زند هر دو به مشیت خداوند است. اما چگونگى جریان مشیت در این دو تفاوت دارد؛ زیرا انسان تفاوتى عمده و اساسى با دیگر موجودات دارد و آن اینکه داراى اختیار است.
به عبارت دیگر خداوند خواسته است که انسان مختار باشد و به اختیار خود بتواند کارى را انجام دهد. بر این اساس اختیار انسان در طول مشیت و قضا و قدر خداوند است؛ یعنى، خداوند خواسته که انسان توان خواستن و انتخاب کردن را داشته باشد. از همین رو اگر شما علت ها و عوامل کارى را کاملا فراهم و بر آن اقدام کردید، آن واقعه اتفاق خواهد افتاد؛ مثلا اگر آتش، بنزین و اکسیژن را در کنار هم قرار دادید، قطعا انفجار رخ خواهد داد. این همان نظام متقن و تخلف ناپذیر هستى است.
زیرا در واقع خداوند خواسته که انسان آزاد و مختار باشد پس خواست بالذات خداوند آزاد بودن انسان است و لازمه آزادى انسان صدور افعال ارادى از اوست و در واقع افعال ارادى انسان خواست بالتبع خدا مى باشد.
متأسفانه باید اقرار کرد که اندیشه جبر در فرهنگ دینى عوام ما رسوخ کرده و بسیارى از سخنان رایج ما بوى جبر مى دهد مثل این تعبیر رایج که «تقدیر بود که چنین شد» یا «هر چه تقدیر باشد همان مى شود» و امثال آن تعابیر، معناى درست دارد و یک معناى نادرست ولى اکثر افراد از این تعابیر، معانى جبرى اراده کرده و مى فهمند.
معناى صحیحى که براى قسمت و سرنوشت وجود دارد همان قضا و قدر الهى است مسأله ازدواج یکى از موارد سرنوشت انسان است و چنان که گذشت اراده انسان تا حدودى در سرنوشت او مؤثر است. بله اراده انسان تنها عامل تعیین کننده رخدادهاى زندگى او نیست چه بسا انسان اراده کارى را دارد ولى موانع بسیارى براى او پدید مى آید یا اراده چیزى را ندارد اما آن امر براى او به راحتى محقق مى شود.
نکته اش این است که علل مؤثر در عالم طبیعت دو دسته است: ۱- علل مادى، ۲- علل معنوى.
یکى از عوامل مؤثر در سرنوشت انسان علل معنوى است که اعمال انسان نیز جزو این علل است؛ یعنى، اعمال انسان در سرنوشت انسان مؤثر است. مثلاً رنجاندن خاطر مؤمن یا ملامت و تحقیر و یا تمسخر او آثار بسیار سوئى در زندگى آن شخص دارد.
خلاصه سخن آن که در بین عوام رایج شده که در بسیارى از وقایع زندگى تعبیر مى کنند که «قسمتش چنین بود» و از این تعبیر معمولاً معناى جبر برداشت مى شود، در حالى که «قسمت» به معناى «جبر» و سرنوشت حتمى گریزناپذیر پذیرفتنى نیست.
بنابراین در خصوص سؤال شما عرض مى کنیم انسان در انتخاب همسر، آزاد و مختار است و هرگز چنین نیست که پیوند دو نفر از قبل در آسمان بسته شده باشد و آن دو نفر مجبور باشند حتما با هم ازدواج کنند.
ما موظفیم در انتخاب همسر، تحقیق و تفحص کنیم و کسی را که برای آینده زندگی خود می پسندیم و مناسب می دانیم، انتخاب کنیم، زیرا اینجا جزء مواردی است که اختیار و انتخاب انسان نقش اساسی دارد. به این دلیل است که در روایات ما تأکید زیادی در همسر گزینی شده است.
پیامبر اکرم(ص) به یکی از اصحاب فرمود: بایستی با زن دیندار ازدواج کنی (کافی، ج ۵، ص ۳۳۲).
همچنین از این که با زنانی به خاطر پول یا زیباییشان ازدواج کنند نهی شده است (همان، ج ۳، ص ۳۳۲)
جایگاه قسمت و تقدیر الهی در امر ازدواج چیست؟
روشن است که اگر انسان در ازدواج نقشی نداشته باشد چنین دستوراتی بیهوده می باشد. روایات درباره شرایط همسر بسیار است و ما به همان دو روایات بالا استفاده می کنیم.
دعا براى فراهم شدن زمینه ازدواج با همسری شایسته از کارهای مستحب و مورد ترغیب خداوند است چرا که قبل از اقدامات شخصى و تصمیم گرفتن بر اساس فهم و شناخت فردى به خداوند روى آورده و از او خیرخواهى نموده اید و از اوهدایت جسته اید لذا در روایات متعدد حضرات ائمه(ع) ما را به دعا کردن و نماز خواندن براى دست یافتن به یک ازدواج موفق توصیه و سفارش نموده اند. کافى است با حسن اعتماد و قلب پاک رو به درگاه الهى آورید و دعا کنید. توجه شما را به روایت زیر جلب مى کنیم:
از امیرالمؤمنین نقل شده که هر کس قصد ازدواج داشته باشد دو رکعت نماز گذارد در هر رکعت پس از حمد سوره یاسین بخواند پس از اتمام نماز حمد و ثناى پروردگار گذارد.
افزون بر این، دو دعا را نیز زیاد بخوانید در قنوت نماز و بعد از هر نماز، در سجده و یا هر وقت دیگر:
1. «اللهم اغننی بحلالک عن حرامک و بطاعتک عن معصیتک؛ خدایا مرا بی نیاز کن با حلالت از حرامت و با فرمانبرداریت از نافرمانیت». برخی از بزرگان توصیه کرده اند این دعا ۱۱۴ مرتبه در یک مکان مقدس مانند مسجد یا زیارتگاه خوانده شود.
2. «رب انی لما انزلت الی من خیر فقیر؛ خدایا! بی تردید من به خیری که تو بر من فرو می فرستی نیازمند و محتاجم».(قصص، آیه ۲۴)
قرآن مجید می فرماید که وقتی موسی گرسنه و تنها و بی سرپناه این دعا را خواند به لطف خدای عالی حضرت شعیب دختر خود را به سوی او فرستاد و او را به دامادی برگزید.
ان شاء الله دعاهای قرآنی برای همه ما مفید بوده و ظرفیت استفاده از آنها را داشته باشیم همچنین دعای معراج و نادعلی برای گشایش همه گرفتاری ها از جمله مشکل شما مفید است.
آیه شریفه «و من یتق الله یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لا یحتسب و من یتوکل علی الله فهو حسبه ان الله بالغ امره قد جعل الله لکل شیئ قدرا؛ هر کس از خدا بپرهیزد و ترک گناه کند خداوند برای او راه نجاتی قرار می دهد و مشکلات زندگی او را حل می کند و او را از جائی که گمان ندارد روزی می دهد. و هر کس بر خدا توکل کند و کار خود را به او واگذارد خدا کفایت امرش می کند.
چرا که خداوند قادر مطلق، فرمانش در همه چیز نافذ است و هر کاری را اراده کند به انجام می رساند ولی خداوند برای هر کار و هر چیز اندازه و حسابی قرار داده است.»(سوره طلاق آیه۳-۲) خداوند ضمانت کرده که هر کس توکل کند در نمی ماند، و خداوند قادر بر انجام این ضمانت است.
این آیه از امید بخش ترین آیات قرآن مجید است که تلاوت دل را صفا و جان را نور و ضیا می بخشد، پرده های یأس و ناامیدی را می درد، شعاع های حیات بخش امید را به قلب می تاباند و به تمام افراد پرهیزکار با تقوا وعده نجات و حل مشکلات می دهد.
در حدیثی از ابوذر غفاری نقل شده که پیامبر(ص) فرمود: «من آیه ای را می شناسم که اگر تمام انسانها دست به دامن آن زنند برای حل مشکلات آنها کافی است، پس آیه «و من یتق الله» را تلاوت فرمود و بارها آن را تکرار کرد. در حدیث دیگری از پیامبر اکرم(ص) آمده است: «هر کس بسیار استغفار کند خدا برای او از هر اندوهی گشایشی، و از هر تنگنائی راه نجاتی قرار می دهد.»
