موارد مهم درباره عقد نکاح ؛ شرایط، الزامات، احکام، انواع و موانع عقد نکاح

عقد نکاح چیست و چه شرایطی دارد؟

پیمان زناشویی همان ازدواج و عبارت است از توافق یک زن و مرد جهت ایجاد زندگی مشترک، و قوانین خاصی بر این پیمان حکومت می­نماید. بسته به فرهنگ خاص جامعه، جهت انعقاد عقد، طرفین بایستی کلماتی دایر بر پذیرفتن این پیمان ادا کنند . معمولا عقد نکاح در مراسم خاصی که به آن میگویند، انجام می­شود.

مفهوم عقد نکاح

عقد نکاح عقدی است که با ویژگی­ های خود از سایر عقود و معاملات ممتاز و متمایز است، به لحاظ جنبه های معنوی و فلسفه وجودی این عقد، نمی توان آن را با شائبه­ های مادی آمیخته دانست، به این ترتیب این عقد را باید با لحاظ خصوصیت ویژه آن مورد بررسی قرار داد.

هرچند که امروزه متاسفانه عقد نکاح با مسائل مادی آلوده گردیده و بعضی خانواده­ ها از جنبه معنوی و فلسفی اصلی نکاح دور افتاده­ اند، اما در حقیقت باید گفت که مسائل و تعهدات مادی در این عقد، جنبه فرعی دارد و فلسفه اصلی در عقد نکاح همان جنبه معنوی و به عبارتی جنبه عبادی و مذهبی است و اصولی که در معادلات معوض رعایت می­شود، در این عقد ملحوظ نمی­گردد.

به عقیده مشهور فقها منظور از عقد نکاح ایجاد نسل است در حالی که مراد از نکاح منقطع انتفاع و استمتاع است.

عقد نکاح پیچیده ­ترین عقد مصرح در قوانین مدنی کشور است. در پی عقد نکاح تکالیف بسیاری بر ذمه زن وشوهر قرار میگیرد، بنابراین قبل و پس از ایجاد رابطه زوجیت و نیز انحلال آن حاوی نکات حقوقی فراوانی است.

شرایط عقد نکاح

1- انجام ایجاب و قبول صحیح توسط عاقدین.

2- حضور دو نفر شاهد با اهلیت.

3- عدم موجودیت حرمت دائمی و یا موقت بین ناکح و منکوحه.

نکاتی صحیح و مشروع است که دارای شرایط زیر باشد،

1- فرق جنسیت: یعنی زن و مرد نکاح کنند. نه مرد با مرد و زن با زن .

2- اهلیت: در قانون مدنی کشور سن ازدواج برای مردها را 18 سالگی و برای زن ها را 16 سالگی تعیین کرده­اند. مگر در مواقع وخیم قاضی می تواند حکم عقد نکاح را قبل از این سن صادر کند، مثلا در صورت حامله شدن دختر توسط پسری که هنوز سن ازدواج را کامل نکرده است.

3- رضا: رضایت در نکاح شرط است و آزاد بودن اظهار رضایت نیز شرط می­باشد . یعنی کسانی که ازدواج می­نمایند باید در محکمه حاضر شده و رضایت خود را اظهار نماید و از همین سبب است تا ناکح و منکوحه بطور آزادانه اظهار رضایت نمایند.

انواع عقد نکاح

1- عقد نکاح دائم و منقطع (موقت)

نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد. اصل بر دائمی بودن نکاح است و در موارد تردید، نکاح، دائم تلقی می‌شود. مدت نکاح منقطع باید کاملاً” معین شود در غیر این صورت عقد باطل خواهد بود .

2- عقد نکاح معلق

عقد نکاح معلق باطل است البته در نکاح دائم تعلیق در مهر صحیح است مگر در نکاح موقت که تعلیق در مهر هم در آن صحیح نبوده و موجب بطلان نکاح است . (در عقد معلق طرفین اراده خود را به طور منجّز بیان می‌دارند ولی تأثیر آن را موقوف به امر دیگری می‌کنند تا پس از وقوع شرط تحقق پیدا کند). تعلیق در انحلال عقد نکاح (اقاله معلق یا شرط فسخ) نیز باطل است.

موانع عقد نکاح

1. ازدواج با محارم نسبی (مانند پدر و اجداد و …) و محارم سببی (مانند ازدواج بین مرد و مادرزن او و …) ممنوع است.
2. ازدواج هم‌زمان با دو خواهر ولو به‌صورت موقت ممنوع است.
3. ازدواج با زن شوهردار یا زنی که در عده طلاق یا در عده وفات است باطل است.
4. هرکس زن شوهردار را با علم به وجود علقه زوجیت و حرمت نکاح و یا زنی را که در عده طلاق یا در عده وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند عقد باطل و آن زن مطلقاً” بر آن شخص حرام موبّد (ابدی) می‌شود.
5. عقد در حال احرام باطل و با علم به حرمت موجب حرمت ابدی است.
6. تفریقی که لعان حاصل می‌شود موجب حرمت ابدی است.
7. ( برای تحقق لعان، مرد باید به زن خود نسبت زنا دهد و ادعای مشاهده آن را بکند و چهار بار سوگند یاد کند که از راست‌گویان است و بار پنجم بگوید، لعن خدا بر من اگر از دروغگویان باشم. زن نیز باید چهار بار سوگند یاد کند که شوهر دروغگو است و بار پنجم بگوید: لعنت خدا بر من اگر او از راست‌گویان باشد.)
8. اگر مردی با مرد دیگری عمل شنیع (لواط) کند نمی‌تواند با مادر یا خواهر یا دختران مرد ازدواج کند.
9. زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده بر آن مرد حرام می‌شود.
10. زن هر شخصی که به نه طلاق که شش‌تای آن عدّی است مطلقه شده باشد بر آن شخص حرام موبد می‌شود.
11. (طلاق عدی، عبارت است از طلاقی که پس از وقوع آن، مرد در ایام عده به زن رجوع کند و پس از نزدیکی وی را در هر دیگر طلاق دهد.)
12. نکاح زن مسلمان با مرد غیرمسلمان جایز نیست.
13. نکاح مرد مسلمان با زن مشرک “مطلقاً” باطل است.دولت می‌تواند ازدواج بعضی از مستخدمین و مأمورین رسمی دولتی را با زنی که تبعه خارجه باشد موکول به اجازه مخصوص نماید.

کلام اخر

در این مقاله ما به تشریح عقد نکاح و توضیح موارد مهم در رابطه با عقد نکاح پرداختیم و دانستیم که عقد نکاح چیست و چه شرایطی دارد و همچنین در ادامه با انواع عقد نکاح و موانع عقد نکاح آشنا شدیم ، نظر شما در این باره چیست؟ اگر نظری دارید آن را در بخش نظرات با ما و سایر کاربران در میان بگذارید.