عکس قدیمی و نوستالژیک از اولین کارت عروسی در ایران
شاید برایتان جالب خواهد بود که بدانید اولین کارت های عروسی در ایران چه شکلی بودند و چه طرح و مدلی داشتند در ادامه این مطلب از سوربان میخواهیم ضمن تشریح تاریخچه پیدایش کارت عروسی تصویر اولین کارت عروسی ایرانی را نیز ببینیم.
بعد از رواج یافتن خواندن و نوشتن خصوصا در میان طبقه اشراف کم کم استفاده از کارت عروسی برای دعوت به این مراسم در میان مردم رواج پیدا کرد.
تا پیش از اختراع ماشین چاپ به وسیله گوتنبرگ، در کشورهای مختلف شیوه های مختلفی برای دعوت به مراسمات خاص همانند عروسی وجود داشت. به عنوان مثال در کشور انگلیس جارچی ها خبر عروسی را جار می زدند و هر کس که این خبر را می شنید می توانست به مجلس عروسی برود. بعدها با اختراع ماشین چاپ اوضاع تغییر کرد و کم کم استفاده از کارت عروسی در کشورهای مختلف دنیا رواج پیدا کرد. در ادامه تصویری جالب از یک کارت عروسی در سال 1319 در ایران را با هم میبینیم.
اولین کارت عروسی ایرانی
تاریخچه پیدایش کارت عروسی
برای بررسی تاریخچه پیدایش کارت های عروسی باید به قرن ها پیش سفر کنیم در ابتدا باید بدانیم که امروزه همانند همه دعوتنامه های دیگر و همچنین از نظر تاریخی این وظیفه عروس و داماد است که کارت عروسی را تهیه نموده و آن را به خدمت مهمانان ارائه کنند. در فرهنگ غربی این کار وظیفه عروس یا خانواده عروس است که کارتهای دعوت را تهیه نماید و شخصا آنها را به دست مهمانان برساند یا برای آنها ارسال کند.
اما در فرهنگ ما معمولا این وظیفه به عهده داماد یا خانواده داماد است که کارتهای عروسی را تهیه نموده و برای رساندن آنها به دست مهمانان عروس و داماد هر کدام جداگانه برای خویشاوندان خود اقدام نمایند. معمولا کارت دعوت عروسی 2 تا 5 هفته زودتر از آغاز مراسم به دست مهمانان می رسد تا برای مراسم آماده شده و روز مراسم برنامه‌ای نداشته باشند.
- دعوت به عروسی به وسیله جارچی ها
قبل از اختراع ماشین چاپ توسط گوتنبرگ در سال 1447 میلادی، عروسی‌ها در بریتانیا به وسیله جارچی‌ها خبررسانی می‌شد. به واسطه سطح پایین سواد خواندن و نوشتن در آن سالها؛ معمولا جارچی‌ها همانگونه که خبرهای روز را در کوچه‌های شهر با صدای بلند اعلام می‌نمودند، خبر عروسی را نیز در کوچه‌های شهر فریاد می‌زدند. به طور طبیعی هرکس که خبر عروسی را از طریق جارچی می‌شنید عملا به مراسم عروسی دعوت می‌شد.
- دعوت نامه های نوشتاری
کم‌کم با رواج سواد و خواندن و نوشتن بین اشراف، فرستادن دعوت‌نامه‌های کتبی برای مراسم عروسی بین طبقه اشراف جامعه رواج یافت. خانواده‌های سلطنتی، گروهی از راهبان خوش‌خط را برای نگارش دعوت‌نامه‌ها استخدام نمودند. معمولا دعوت‌نامه‌ها با آرم حکومتی یا شخصی به همراه مهر و موم ارسال می‌شد.
استفاده از تکنولوژی چاپ در کارت عروسی
- دعوت در روزنامه
بعد از سال 1600 میلادی با وجود ظهور چاپ و چاپخانه، کارتهای دعوت عروسی تولید شده با تکنیک‌های معمولی چاپ آن زمان که بر پایه چاپ به وسیله حروف سربی و جوهر بود، از کیفیت چندان بالایی برخوردار نبودند. با این حال یکی از راههای دعوت به مراسم عروسی در این زمان استفاده از روزنامه ها بود.
- تولید کارت عروسی با کلیشه
در سال 1642 با اختراح صفحات فلزی چاپ (کلیشه) کیفیت کارتهای عروسی تولید شده به مراتب بالاتر رفت. در این زمان کارتهای عروسی در دسترس و قابل تهیه برای طبقه متوسط جامعه قرار گرفت. برای تولید کلیشه نیاز به نوشتن متن به صورت برعکس وجود دارد که بر روی صفحه فلزی متن نوشته شده به صورت برعکس کنده‌کاری می‌شود. با استفاده از این صفحه فلزی امکان چاپ کارتهای دعوت به وجود آمد. چاپ به وسیله کلیشه باعث حفاظت کاغذ از لکه های ایجاد شده به هنگام چاپ با روش های سنتی گردید. این روش تاکنون برای تولید کارتهای عروسی ادامه دارد. در آن زمان کارتهای دعوت عروسی دارای جزئیات بیشتری به نسبت امروز بودند. به عنوان مثال نام تک‌تک مهمان‌ها باید روی کارت به صورت جداگانه و اختصاصی چاپ می‌شد که امری زمان بر و طولانی بود.
- کارتهای عروسی، انقلاب صنعتی و لیتوگرافی
با ظهور انقلاب صنعتی و ایجاد لیتوگرافی در سال 1798 ، تهیه و تولید دعوتنامه خاص و متمایز چاپی بدون نیاز به نوشتن دستی و حکاکی امکان پذیر شد. این امر باعث هموار شدن شرایط برای ظهور بازار کارتهای دعوت عروسی شد. از آن زمان تا کنون ارسال کارتهای دعوت عروسی همچنان به صورت شخصی صورت می گیرد و کمتر دیده شده از پست و سایر راههای ارتباطی برای ارسال استفاده شود. یکی از پروژه‌های درحال برنامه‌ریزی در مجموعه کارت نیک ، همین مورد است.
آغاز تجاری سازی تولید کارتهای عروسی را می‌توان در سالهای ابتدایی بعد از جنگ جهانی دوم جستجو کرد، جایی که رشد سریع صنعت و دموکراسی باعث شد افراد سطح متوسط جامعه نیز به دنبال پیروی و پیاده کردن سبک زندگی اشرافی و اشراف‌زادگان باشند. در این سالها با ظهور افرادی مانند امیلی پست و امی وندربیلت، جوامع به سمت اصلاح آداب معاشرت پیش رفتند.
با پیشرفت صنعت چاپ و پیدایش ترموگرافی (تکنولوژی چاپ به وسیله گرما که در پرینترهای اداره‌ها معمولا استفاده می‌شود) مدل‌های تولید شده برای کارتهای دعوت و بخصوص کارتهای عروسی افزایش یافت.اگرچه ترموگرافی فاقد ظرافت و تمیزی چاپ توسط کلیشه است، اما روشی به مراتب ارزان تر برای چاپ‌های برجسته است (لازم به ذکر است برجستگی این نوع چاپ در مقایسه با برجستکی چاپ با کلیشه های نر و ماده قابل قیاس نیست. در ترموگرافی سطح نوشته ها بدون تحت تاثیر قرار دادن کاغذ برجسته می‌شوند، به این معنا که پشت کاغذ دچار فرورفتگی نمی‌شود). به همین ترتیب تولید و چاپ کارتهای دعوت و کارتهای عروسی برای همگان مقرون به‌صرفه شد.
کلام آخر
در انتها ضمن تشکر از همراهی شما عزیزان در این مطلب در مورد تاریخچه پیدایش کارت های عروسی مطالبی خواندید و همچنین عکسی از یک کارت عروسی قدیمی و نوستالژیک که متعلق به سال ۱۳۱۹ بود را دیدید
