در قانون و شرع مقدس اسلام مهریه به عنوان حق زن در نظر گرفته شده است. این حق با خواندن عقد نکاح دائمی و موقت به زن تعلق گرفته و مرد می بایست این حق را به صورت عندالمطالبه و هر زمانی که زن درخواست نماید، پرداخت کند. البته میزان مهریه بسته به توافق طرفین می تواند متفاوت باشد.
مطابق قانون جدید مهریه آیا در میزان دریافت مهریه توسط زوجه محدودیت اعمال شده است؟
برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که طبق قانون جدید مهریه، به هیچ عنوان در میزان و مقدار مهریه محدودیتی اعمال نشده است.
درواقع در قانون جدید مهریه، تنها به درخواست اعسار توسط زوج و کاهش میزان مجازات های حبس مهریه نسبت به مازاد 110 عدد سکه، بند و دستورالعمل های جدیدی اضافه شده است.
البته تصویب این بند و دستورالعمل ها به این معنا نیست که مهریه مازاد بر 110 سکه قابل پرداخت نخواهد بود.
طبق این دستورالعمل ها اثبات اینکه زوج (مرد) توانایی و استطاعت مالی برای پرداخت مازاد مهریه (بیش از 110 سکه) را دارد، بر عهده زوجه (زن) است.
در چنین حالتی مجازات حبس تا 110 سکه قابل اجرا است و برای دریافت مابقی مهریه، توانانی و اسطاعت مالی مرد باید توسط زن ثابت شود.
به طور کلی منظور از قانون جدید مهریه و قوانین اصلاح شده مهریه این نیست که فقط می توان میزان مهریه را تا 110 عدد سکه بهار آزادی یا معادل آن تعیین و مطالبه کرد.
به عبارت دیگر قبل از هر چیزی توان و استطاعت زوج (مرد) سنجیده می شود. و تا میزان 110 عدد سکه شامل ضمانت اجرای ماده 2 قانون مهریه می شود و بیشتر از این میزان (110 سکه) بسته به استطاعت مرد می توان به صورت اقساط پرداخت نمود.
ماده 2 قانون اجرای محکومیت های مالی
طبق ماده 2 قانون اجرای محکومیت های مالی، چنانچه میزان مهریه در زمان وقوع عقد دائم و موقت تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن تعیین شود، مشمول مقررات ماده 2 قانون اجرای محکومیت های مالی خواهد شد.
طبق همین بند اگر مهریه بیش از این میزان تعیین شده باشد، در خصوص پرداخت ملائت و توانایی زوج ملاک اصلی پرداخت خواهد بود.
به شرایط و مراحل به اجرا گذاشتن مهریه توسط زوجه مطابق با قوانین جدید
تنظیم و تقدیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده (مطابق ماده 13 قانون حمایت از خانواده) توسط زوجه اولین گام برای به اجرا گذاشتن مهریه خواهد بود.
زوجه می تواند برای مطالبه مهریه خود از طریق اجرای ثبت و درخواست کتبی به دفتر ازدواجی که عقد نکاح در آن ثبت شده نیز اقدام نماید.
در روش دیگری زوجه (زن) می تواند درخواست مطالبه مهریه خود را از طریق وکیل رسمی خود به صورت قانونی پیگیری نماید.
شرایط صدور اجرائیه
• در صورتی که میزان مهریه طبق سند رسمی در عقدنامه زوجین ثبت شده باشد، یعنی مهرالمسمی قید شده باشد
• مهریه منجر باشد (یعنی پرداخت مهریه منوط به تحقق شروط و یا معلق به وقوع امر خاصی نباشد)
• مهریه و تعهدات آن موجل نباشد (یعنی برای پرداخت مهریه مدت مشخصی تعیین نشده باشد)
پس از طی مراحل صدور اجرائیه به زوج فرصت داده می شود تا مدت 10 روز نسبت به پرداخت مهریه اقدام کند.
در صورتی که زوج توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد، باید راهی برای پرداخت آن مشخص و اعلام دارد.
طبق قانون اگر زوج نسبت به پرداخت مهریه در زمان تعیین شده اقدام نکند، معادل مهریه از اموال او توقیف می گردد.
اگر باز هم زوج با توقیف اموال مهریه را نپردازد، اموال توقیف شده او به مزایده درآمده و مهریه زوجه پرداخت می شود.
نتیجه گیری
مهریه حق مالی زن نسبت به مرد بوده که می تواند در هر زمانی که خواست، نسبت به مطالبه آن اقدام نماید. در مقابل مرد نیز موظف به پرداخت آن خواهد بود.
تعیین و ثبت مهریه در عقد نکاح موقت الزامی است. چراکه طبق شرع و قانون عدم ثبت آن منجر به بطلان صیغه عقد می شود.
در صورتی که در عقد نکاح دائم اگر مهریه در سند ازدواج ثبت نشود، خللی به صحت عقد وارد نخواهد شد. در چنین حالتی بعد از عقد نکاح به تراضی طرفین مهریه تعیین می گردد.
نکته مهم اینکه مرد به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی نمی تواند زن را از گرفتن مهریه محروم کند، مگر اینکه زن به خواست خود مهریه را بر مرد ببخشد.
