در دهه‌های اخیر راه‌اندازی کارگاه‌های مختلف در جامعه افزایش چشمگیری داشته است. بسیاری از مردم تلاش می‌کنند با کسب‌وکار خود، درآمدی به دست آورند و برای دیگران نیز اشتغال ایجاد کنند. کارگاه‌ها و کسب‌وکارهای کوچک یا متوسط، نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشور دارند. برای راه‌اندازی کارگاه، دانش، تجربه، سرمایه نقدی و غیرنقدی، دستگاه‌ها، تجهیزات و فضایی برای کار نیاز است. بسیاری از افراد برای راه‌اندازی کارگاه، با اشخاص دیگری نیز شریک می‌شوند. این شراکت موجب تقسیم وظایف و تسهیل راه‌اندازی کارگاه خواهد شد. در این صورت شرکا می‌توانند قرارداد شراکت کارگاه را امضا کنند. با امضای این قرارداد، همکاری آن‌ها مورد حمایت قانون قرار خواهد گرفت.
در شرایطی ممکن است شخصی سال‌ها به عنوان نیروی کار در یک کارگاه تولید محصولات چوبی فعالیت کرده باشد. این شخص با تمام مسائل و جزئیات لازم برای این حرفه آشنایی کامل دارد. پس از مدتی تصمیم می‌گیرد در یک شهر کوچک کارگاه تولید مصنوعات چوبی را راه‌اندازی کند. او با شخص دیگری که سرمایه مالی در اختیار دارد، شراکت خودش را آغاز می‌کند. در این حالت آورده یک شریک، دانش و تجربه او و آورده شریک دیگر سرمایه نقدی است. این شرکا با یکدیگر نمونه قرارداد شراکت در کارگاه را امضا می‌کنند. سپس در متن آن، میزان سهم و آورده هر شریک به همراه تعهدات آن‌ها نوشته می‌شود.
قرارداد شراکت کارگاه چیست؟
در شرایطی که دو یا چند شریک تصمیم می‌گیرند، کارگاهی را راه‌اندازی کنند، لازم است که قرارداد مشارکت میان آن‌ها امضا شود. قرارداد شراکت کارگاه به متنی می‌گویند که مشخصات هرکدام از شرکا، موضوع شراکت، مدت مشارکت و میزان سهم و سود هر شریک در آن نوشته می‌شود. در این قرارداد، تعهدات شرکا را نیز می‌نویسد.
تصور کنید سه نفر قصد دارند، کارگاهی برای خشک کردن میوه و سبزیجات راه‌اندازی کنند. یکی از شرکا فضایی را برای کار فراهم می‌کند. شریک دیگر محصولات باغ و سبزیجات زمین زراعی خودش را برای خشک کردن می‌آورد. شریک سوم نیز متعهد می‌شود تا دستگاه میوه خشک‌کن و هزینه‌های لازم را بر عهده بگیرد. در این صورت آورده نقدی و غیرنقدی شرکا را در متن قرارداد می‌نویسند. چنانچه شرکا تعهدات یا شروطی مدنظرشان باشد، می‌توانند این شروط را در متن قرارداد بنویسند.
اهمیت تنظیم قرارداد شراکت کارگاه
زمانی‌که شرکا برای تاسیس کارگاه، با یکدیگر به توافق می‌رسند، باید وظایف، تعهدات و آورده هر شریک مشخص باشد. تنظیم نمونه قرارداد شراکت کارگاه تولیدی موجب می‌شود تا هرکدام از شرکا نسبت به میزان سهم خود و تعهداتی که بر عهده دارند، آگاه باشند. چنانچه شریکی به تعهدات خود عمل نکند یا برخلاف توافق، اقداماتی انجام دهد، سایر شرکا می‌توانند او را به ایفای تعهد ملزم کنند. همچنین اگر در متن شراکت نامه کارگاه ضمانت اجرایی تعیین شده باشد، در خصوص این شریک اعمال خواهد شد.
یکی از موضوعات مهم در زمینه مشارکت، تعیین سهم و سود شرکا است. به جهت اهمیت این موضوع، این احتمال وجود دارد که شرکا در بسیاری از موارد در این زمینه با یکدیگر اختلافاتی داشته باشند. در واقع هدف از مشارکت شرکا کسب سود بیشتر و تسهیل امور است. یعنی آن‌ها با یکدیگر مشارکت می‌کنند تا به واسطه این شراکت، سود بیشتری را به دست آورند. در متن شراکت‌نامه کارگاه سهم و سود هر شریک نوشته می‌شود. بنابراین در صورت بروز اختلافات در آینده، شرکا می‌توانند با استناد به نمونه قرارداد شراکت این موضوع را پیگیری کنند.
متن قرارداد شراکت کارگاه چگونه نوشته می‌شود؟
اگر قصد دارید قرارداد شراکت را تنظیم کنید، لازم است مواردی را در متن آن بنویسید. اولین موردی که در شراکت نامه کارگاه نوشته می‌شود، مشخصات شرکا است. مشخصات شناسنامه‌ای، آدرس و شماره تلفن هر شریک نوشته می‌شود. اگر یکی از شرکا شخص حقوقی (شرکت یا مؤسسه) باشد، مشخصات ثبتی، کد اقتصادی، آدرس و شماره تلفن به همراه مشخصات نماینده شرکت نوشته می‌شود.
موضوع مشارکت
برای تنظیم نمونه قرارداد شراکت کارگاه تولیدی لازم است موضوع آن نوشته شود. یعنی شرکا باید به صورت دقیق موضوع قرارداد را بنویسند.
به عنوان مثال، اگر دو خانم قصد دارند با یکدیگر کارگاه شمع‌سازی را راه‌اندازی کنند، در قسمت موضوع این قرارداد، باید مشارکت در کارگاه شمع‌سازی نوشته شود.
مدت قرارداد
پس از این مواردی که مطرح شد، مدت قرارداد نوشته می‌شود. شرکا باید از تاریخ شروع و پایان همکاری آگاه باشند. یعنی باید بدانند چه زمانی تعهدات آن‌ها آغاز می‌شود و چه زمانی به پایان می‌رسد.
به عنوان مثال، چهار شریک قصد دارند کارگاه تولید محصولات چرمی را راه‌اندازی کنند. آن‌ها مدت این همکاری را سه سال در نظر می‌گیرند. بنابراین در متن قرارداد شراکت مدت همکاری سه سال نوشته می‌شود. به عنوان مثال، تاریخ شروع این همکاری ۱۴۰۱/۰۱/۰۱ و تاریخ پایان آن را ۱۴۰۴/۰۱/۰۱ می‌نویسند. به این ترتیب پس از تمام شدن مدت قرارداد، تعهدات شرکا نیز به پایان می‌رسد. چنانچه بخواهند همکاری آن‌ها ادامه داشته باشد، می‌توانند این مشارکت را تمدید کنند.
آورده شرکا
یکی دیگر از مواردی که لازم است در متن قرارداد شراکت در کارگاه نوشته شود، آورده شرکا است. چنانچه آورده شرکا، دانش، تخصص، مال غیرمنقول یا مال منقول باشد، این موارد به صورت دقیق باید نوشته شود. سرمایه نقدی و غیرنقدی هر شریک را باید به صورت مجزا بنویسند.
به عنوان مثال فرض کنید سه نفر با یکدیگر کارگاه تولید روغن کنجد را راه‌اندازی کرده‌اند.
آورده یکی از شرکا سرمایه نقدی است و او تعهد دارد تا مخارج لازم برای خرید کنجد، هزینه‌های دریافت مجوز و سایر موارد را بر عهده بگیرد.
آورده شریک دیگر یک ساختمان است. یعنی این مال غیر منقول برای فضای کار، به عنوان آورده او محسوب می‌شود.
شریک سوم دستگاه روغن گیری را تهیه کرده است و خودش نیز سال‌ها در این زمینه تجربه و تخصص دارد. یعنی هم آورده مادی و هم غیرمادی دارد. این آورده ها به صورت کاملا دقیق و روشن باید نوشته شود تا بعدا برای شرکا ابهامی وجود نداشته باشد.
میزان سهم و سود شرکا
یکی دیگر از موضوعات مهمی که در شراکت نامه کارگاه نوشته می‌شود، سهم شرکا است. همان‌طور که بیان شد، آورده شرکا متفاوت است. بنابراین این امکان وجود دارد که شرکا سهم یکسانی نداشته باشند. یعنی ممکن است یک شریک به واسطه آورده و فعالیت خود، سهم و سود بیشتری داشته و شریک دیگر سود و سهم کمتری داشته باشد.
تصور کنید سه نفر قصد دارند، یک کارگاه تولید عرقیجات گیاهی را راه‌اندازی کنند. یک شریک مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان، شریک دیگر مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان و شریک سوم مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان سرمایه نقدی می‌آورند. به این ترتیب مشخص است که هر شریک به میزان آورده خود، در سود و زیان کارگاه سهیم خواهد بود.
تعهدات شرکا
با شروع رابطه همکاری و مشارکت میان شرکا، هر شریک متعهد می‌شود تا اقداماتی را انجام دهد. چنانچه شریکی وظایف و تعهداتی را که بر عهده دارد، انجام ندهد، این اقدام سبب ورود زیان به همه شرکا خواهد شد. لازم است شرکا تعهدات و شروط مدنظرشان را به صورت دقیق بنویسند تا بعدا با استناد به متن قرارداد مشارکت بتوانند در این زمینه اقدام کنند.
فسخ قرارداد شراکت کارگاه
قرارداد مشارکت یک قرارداد لازم محسوب می‌شود. یعنی شرکا نمی‌توانند بدون دلیل و بدون وجود جنبه قانونی یا قراردادی آن را فسخ کنند. چنانچه شرکا در متن قرارداد شراکت کارگاه شرط فسخ را نوشته باشند، می‌توانند با استناد به این شرط، قرارداد را فسخ کنند. اگر شریک به موجب قرارداد، متعهد شده باشد تا اقداماتی را انجام دهد، ولی به تعهدات خودش عمل نکند، شرکای دیگر می‌توانند با استناد به شرط فسخ مندرج در متن شراکت نامه، این قرارداد را فسخ کنند.
تصور کنید دو نفر با همکاری یکدیگر کارگاهی را برای تولید کره بادام زمینی راه‌اندازی می‌کنند. یکی از شرکا وظیفه تهیه بادام مرغوب را بر عهده دارد و به دلیل تجربه‌ای که کسب کرده است، خودش عملیات روغن گیری با دستگاه را انجام می‌دهد.
شریک دیگر فضای کار را فراهم کرده است و هزینه‌های مربوط به تجهیزات را پرداخت می‌کند. در این شرایط این شرکا، قرارداد را برای مشارکت می‌نویسند و متن آن را امضا می‌کنند. بعد از مدتی شریکی که وظیفه تهیه بادام را بر عهده دارد، به‌جای بادام مرغوب از بادام بی‌کیفیت استفاده می‌کند. این موضوع سبب نارضایتی مشتریان و ورود ضرر مالی به شرکا می‌شود. در این حالت شریک دیگر می‌تواند مطابق متن شراکت نامه کارگاه ضمانت اجرای قید شده در قرارداد را علیه او اعمال کند. ممکن است این اقدام او حتی منجر به از بین رفتن رابطه شراکت و فسخ قرارداد شود.
شرایط اساسی صحت قرارداد شراکت کارگاه
برای اینکه قرارداد شراکت مطابق قانون تنظیم شود، لازم است که شرایط اساسی صحت عقد رعایت شود. این شرایط در ماده ۱۹۰ قانون مدنی مطرح شده است. مطابق این ماده، قصد و رضا، اهلیت طرفین، موضوع معین و مشروعیت جهت معامله از شرایط اساسی صحت عقد محسوب می‌شوند.
قصد و رضا
به معنی اراده طرفین برای امضای قرارداد است. یعنی شرکا نباید به دلیل تهدید، اجبار و در حالت بی‌ارادگی، مانند مستی یا بیهوشی، قرارداد را امضا کنند. لازم است که طرفین قصد و اراده داشته باشند.
اهلیت
مطابق قانون، اهلیت به معنی شایستگی و توانایی شخص برای دارا شدن حقی است. بر اساس قانون، شخص مجنون یا صغیر فاقد اهلیت هستند. بنابراین اگر شخص مجنون یا صغیر قرارداد را امضا کنند، این قرارداد فاقد اعتبار است و صحیح نیست.
معین بودن موضوع معامله
برای اینکه این قرارداد، صحیح باشد، لازم است که موضوع مشارکت در آن نوشته شود. چنانچه شرکا در خصوص موضوع قرارداد ابهام داشته باشند یا موضوع آن را ندانند، این قرارداد صحیح نیست.
مشروعیت جهت معامله
جهت به معنی هدف است. یعنی اگر هدف شرکا از مشارکت، انجام یک کار غیرقانونی باشد، این قرارداد صحیح نیست و قانون‌گذار از آن حمایت نخواهد کرد. تصور کنید دو نفر قصد دارند در زمینه تولید مشروبات الکلی همکاری کنند. این اقدام جرم است. بنابراین اگر قراردادی هم بنویسند، این قرارداد صحیح نیست و مورد حمایت قانون نخواهد بود. به دلیل اینکه هدف شرکا انجام یک اقدام غیرقانونی و یک عمل مجرمانه است.
