غذایی که ما در طول شبانه روز می خوریم، آبی که مینوشیم، دارویی که مصرف میکنیم، همه و همه از طریق دستگاه گوارش ما جذب بدن شده و انرژی مورد نیاز ما را تولید می کنند. اما گاهی این دستگاه که از دهان تا مقعد ما امتداد دارد با مشکلاتی روبرو می شود. بروز اختلال در این دستگاه که به بیماری های گوارشی شناخته می شوند، می توانند دردناک ترین بیماری ها را نیز به همراه داشته باشند.
در این مقاله قصد داریم به معرفی شایع ترین مشکلات گوارشی و علائم و درمان هریک از آنها بپردازیم، اگر احساس میکنید سلامت گوارش شما دچار اختلال شده است، مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
دستگاه گوارش چیست؟
زبان، دندان، حلق، مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ و مقعد اصلی ترین اندام های دستگاه گوارش هستند! گوارش صحیح غذایی که ما استفاده میکنیم، یکی از اصلی ترین دلایل سالم ماندن بدن است. زیرا بدن ما برای ادامه حیات به تمامی ریز مغذی ها، ویتامین ها، کربوهیدرات ها و… نیاز دارد.
بنابراین فرایند عملکرد این دستگاه با کمک که این اندام ها به 4 دسته تقسیم می شود که هر یک را بازگو می کنیم:
- بلعیدن
- گوارش
- جذب
- دفع
بلعیدن
ابتدایی ترین این مرحله هنگامی است که ما غذایی را به دهان خود وارد میکنیم.در این هنگام غذا به واسطه دندان های ما ریز و ریز تر شده تا بتواند از حلق ما عبور کند. اما دستگاه گوارش دهان ما به این مرحله ختم نمی شود، زبان و غدد بزاقی نیز بزرگترین نقش را در بلع آسان برای ما ایفا میکنند. ترشحات غدد که می توانند تا حد زیادی غذا را نرم کنند و به واسطه زبان نیز می توان غذا را در دهان چرخاند تا تمامی نواحی آن به واسطه دندان ها خرد شود.
همچنان اگر غذایی را به خوبی نجویم، و آن را با قطعه های درشت قورت دهیم ممکن است غذا در گلو گیر کرده و یا با معده درد دچار شویم.
گوارش
پس از قورت دادن غذا، زبان و سقف دهان آن را وارد مری کرده و مری آن را به معده می رساند.
یکی از اصلی ترین بخش های گوارش در معده اتفاق می افتاد. در این بخش غذاها توسط اسید های معده پوشش داده خواهند شد تا به طور کافی له شده و به سمت روده کوچک هدایت شوند.
جذب
دیواره های روده کوچک به گونه ای ساخته شده اند تا بتوانند کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها را به خود جذب و به بخش های مورد نیاز بدن انتقال دهند. پس از آن نیز غذا به روده بزرگ هدایت می شود.
دفع
روده بزرگ نقش دفع کردن مواد زائدی که قابل هضم و جذب نبوده اند را بر عهده دارد. روده بزرگ با جذب آب اضافه این مواد، آن را به مدفوع تولید کرده و با حرکات خود به سمت مقعد هدایت می کند.
دردناک ترین علائم و نشانه های مشکلات گوارشی
اگر به هر یک از اختلالات گوارشی دچار شده باشید، ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید و این نشانه ها به شکل بیماریهای زیر پدیدار شوند:
- بواسیر یا هموروئید
- شقاق یا فیشر
- یبوست
- نفخ
- تهوع و استفراغ
- درهای شکمی
- کاهش وزن ناگهانی
- معده درد
- آروغ زدن
- بی اشتهایی
- اسهال
البته این موارد از ابتدایی ترین علائم و نشانه های به وجود آمدن بیماری های گوارشی هستند که در صورت نادیده گرفته شدن، ممکن است مشکلات جدی و خطرناک تری را به وجود بیاورند.
انواع بیماری های گوارشی کدامند؟
به طور کلی به تمامی بیماری هایی که دستگاه گوارش را درگیر کرده و دچار اختلال کند، بیماری های گوارشی می گویند. این بیماری ها می توانند از دهان تا مقعد پدید آیند.
برخی از شایع ترین این بیماری ها عبارت اند از:
- سرطان معده
- زخم معده
- التهاب روده
- سرطان روده کوچک
- سرطان روده بزرگ
- سرطان کبد
- کبد چرب
- استفراغ
- دردهای شکمی
- اسهال
- ریفلاکس معده
- یبوست مزمن
- اختلالات سیستم ایمنی
- بواسیر یا هموروئید
- شقاق یا فیشر
چه موقع دچار مشکلات و بیماری های گوارشی می شویم؟
به وجود آمدن بیماری های گوارشی مانند دیگر بیماری ها علل و طول درمان متعددی دارند. برخی از بیماری ها به طور موقت بوده و طول درمان کوتاهی دارند و اثرات دائمی ندارند. اما برخی از آنها طولانی بوده و مشکلات جدی را به همراه می آورند.
بزرگترین علت به وجود آمدن بیماری های گوارشی چه چیزهایی هستند؟
نداشتن رژیم غذایی مناسب
آلرژی به برخی از مواد غذایی در برخی افراد موجب پدید آمدن اسهال شده و دستگاه گوارش آنها موجب اختلال می شود.
عدم وجود فیبر کافی در غذایی که روزانه مصرف می کنیم، یکی از اصلی ترین دلایل به وجود آمدن بیماری های گوارشی از جمله یبوست می شود. فیبر با کمک به هضم غذا و افزایش حرکات روده ای تا حد زیادی بر عملکرد هضم، جذب و دفع غذا تاثیر گذار است.
- ننوشیدن آب کافی
عدم تامین آب مورد نیاز بدن، آن را با چالش ها و بیماری های گوناگونی رو به رو کرده و فرد را با بیماری های گوارشی رو به رو می کند. یبوست از شایع ترین عارضه های ننوشیدن آب است.
- استرس و عوامل روحی
اضطراب، استرس که بسیاری از افراد امروزه به آن دچار هستند، می تواند دلیلی برای به وجود آمدن ناراحتی های معده ای مانند زخم معده، اسهال و یا یبوست باشد.
- عوارض استفاده از برخی دارو ها
داروهایی چون قرص آهن، داروهای ضد بارداری و… که ناسازگاری با دستگاه گوارش و مراحل هضم و گوارش را دشوار می کنند. تهوع و استفراغ، اسهال، یبوست، ضعیف شدن عضلات روده ای، خنثی شدن اسید های معده از عمده ترین این مشکلات هستند.
- عادات و رفتار های نادرست
مجموعه بزرگی از عادات بد و مضر وجود دارند که موجب بروز این اختلالات می شوند. مانند: نجویدن کامل غذا، تند بلعیدن، به تعویق انداختن اجابت مزاج، مصرف بی رویه فست فود، سیگار، مصرف الکل و… از جمله این عوامل هستند.
- تغییر محل زندگی یا مسافرت
برخی افراد به دلیل داشتن سیستم ایمنی ضعیف، ممکن است با تغییر نوع خورد خوراک، آب و هوا دچار بیماری های گوارشی می شوند این اختلال بسیار جدی نبوده و معمولا موقت هستند.
پیشگیری از خطرناک ترین بیماری های گوارشی با رعایت 10 نکته!
- نوشیدن آب گرم در صبح
نوشیدن آب گرم به صورت ناشتا می تواند به پاکسازی و سم زدایی معده و تمامی دستگاه گوارش شما کمک کرده و فرایند حرکات روده ای شما را بهبود ببخشد.
- رعایت رژیم غذایی مناسب
مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و به خصوص فیبردار، مصرف غذای سالم و مفید، عدم استفاده از فست فود و عدم استفاده از مواد غذایی که به آن آلرژی دارید نیز می تواند به سلامتی شما کمک کند.
- تعیین زمان مناسب و منظم برای غذا
عدم ریزه خواری و بلعیدن حجم زیادی غذا در شب، میل کردن صبحانه و خورد و خوراک منظم نیز می تواند به شما در پیشگیری از بیماریها بسیار کمک کند.
- پرهیز از دخانیات و الکل
الکل علاوه بر تاثیرات مخرب بر مغز و دیگر اندام ها تا حد زیادی می تواند بر معده و کبد شما اثر گذار بوده و آن را دچار آسیب کند بنابراین حذف آن می تواند کمک شایانی به بهبود وضعیت جسمی شماکند.
- ورزش
ورزش و یا حتی پیاده روی به طور منظم در هضم و دفع مواد غذایی به شما کمک خواهد کرد.
منبع عکس ها: iran-clinic.com
