تاریخچه لباس عروس و علت سفیدی آن

امروزه لباس عروس و انتخاب و تهیه آن از جمله مهم ترین موضوعاتی است که قبل از جشن عروسی تدارکات بسیاری برای آن انجام میشود و بنا به هر سلیقه و بودجه ای لباس های مناسبی در مزون های لباس عروس جهت جشن عروسی وجود دارند.اما تابحال فکر کرده ایم که چرا لباس سفید؟؟؟ این رسم از کجا آمده؟؟؟اولین بار چه کسی تصمیم گرفت که لباس سفید بپوشد؟؟؟در این مقاله بطور کامل به بررسی تاریخچه و فلسفه و خواستگاه و رسم مربوط به پوشیدن لباس عروس سفید میپردازیم.

در قرون وسطی، ازدواج بیشتر از پیوند میان دو نفر اهمیت داشت و در بسیاری موارد اتحاد و پیوند بین دو خانواده، دو تجارت و حرفه و حتی اتحاد بین دو كشور به شمار می آمد. بنابراین عروس باید به شكلی لباسی می پوشید كه به بهترین شكلی معرف خانواده او باشد؛ لباس او تنها معرف شخص او نبود.
معمولآ عروس ها برای نشان دادن شادی خود، از رنگ های شاد و روشن برای لباس عروس استفاده می کردند. رنگ سفید مدتی طولانی است که به عنوان رنگی سنتی و رایج برای پیراهن عروس پذیرفته شده است، اما پیراهن عروس همیشه به رنگ سفید نبوده است.

در آن زمان ازدواج های سلطنتی دارای اهمیت سیاسی بسیاری بود و برای ایجاد اتحاد و پیمانی محكم بین دو كشور انجام می شد، بنابراین لازم بود تا عروس جوان عالی و باشكوه به نظر برسد تا اعتبار و حیثیت كشور خود را تقویت كند و با نشان دادن ثروت و توانگری ملت خود، بر كشور داماد تاثیر بگذارد. جواهرات عروس هم به عنوان بخشی از جهیزیه او، مورد توجه و بحث قرار می گرفت.

خانواده‌های ثروتمند سلطنتی از پارچه‌های گران قیمت مانند مخمل، ابریشم، حریر یا پارچه‌هایی كه از نخ طلا و نقره بافته می‌شد برای لباس عروس استفاده می‌كردند. در آن زمان پارچه ها با دست ریسیده می شد، بافته می شد و خشك می شد، و در نتیجه استفاده اقتصادی و صرفه جویانه از پارچه معمول بود؛ دامن ها را به شكل جمع، بزرگ و پف كرده درست می كردند، طول آستین ها تا زمین ادامه داشت و دنباله دامن در پشت لباس به طول چند متر كشیده می شد.
رنگ های استفاده شده هم گرانبها و با شكوه بود؛ تنها افراد ثروتمند قادر بودند رنگهای گران قیمتی همچون قرمز، ارغوانی و مشكی را تهیه كنند، زیرا این رنگها بسیار سخت تر از رنگ هایی كه از رنگ های گیاهی طبیعی به دست می آمد، تهیه می شد. علاوه براین، لباس عروس با جواهرات قیمتی از قبیل الماس، یاقوت سرخ، یاقوت كبود، زمرد و مروارید تزئین می شد.
بنابراین عروس در لباس خود در برابر تابش آفتاب می درخشید. گاهی اوقات لباس عروس چنان با جواهرات پوشیده می شد، به طوری كه پارچه لباس در زیر آنها پنهان می شد؛ در قرن پانزدهم زمانی كه شاهزاده مارگارت در انگلستان ازدواج كرد، لباس او به حدی سنگین بود كه نمی توانست حركت كند و به كمك دو نفر به كلیسا برده شد!

تاثیر جنگ جهانی بر لباس عروس

در تمام دوره ها، عروس ها سعی می کنند تا به شکلی لباس بپوشند که مناسب موقعیت اجتماعی آنها باشد و همیشه تا حد امکان متناسب با مد باشد و برای تهیه آن از زیباترین، بهترین و گرانبهاترین موادی که توانایی فراهم کردن آن را دارند، استفاده بشود. میزان و کیفیت موادی که درتهیه لباس عروس به کار می رود، انعکاس ثروت و موقعیت اجتماعی عروس است.
مدها و مدل های لباس در دوره ادوارد هفتم، روز به روزتجملی تری و پرخرج تر می شد، تا با آغاز فاجعه جنگ جهانی اول، این روند متوقف شد و سبک لباس ها ساده تر شد. همچنین با انعکاس تغییر نقش زنان در جامعه، دامن لباس ها کوتاه تر شد. کوکو شانلنیروی قدرتمندی در تغییر فشن زنان بود و نخستین کسی بود که در دهه 1920، رسما لباس عروسی کوتاه را معرفی کرد. این لباس، پیراهن سفیدی تا زانو بود با یک دنباله بلند. این رنگ سفید سیمانی به عنوان رنگ جهانی و همگانی لباس عروس مورد توجه قرار گرفت.
در زمان جنگ جهانی دوم بسیاری از عروس ها احساس کردند که ازدواج در لباس سفیدی مجلل، شایسته نیست، بنابراین لباس های ساده ای را برای مراسم عروسی خود انتخاب می کردند. در زمان جنگ جهانی دوم زنان وظیفه خود دیدند تا مراسم ازدواج سنتی را ترک کنند، اگرچه اکثر عروس ها ممکن بود تنها چند هفته یا حتی چند روز، پس از مراسم نامزدی خود عروسی کنند. در نتیجه آنها زمان کافی برای یافتن لباس عروس مناسب نداشتند، بنابراین باید بهترین لباس خود را برای این کار انتخاب می کردند. اگر عروسی می خواست که حتما لباس عروس سفید داشته باشد، می توانست آن را برای مراسم، قرض بگیرد یا اجاره کند. اگر عروس و داماد هر دو در جنگ شرکت داشتند، در اونیفورم های نظامی خود ازدواج می کردند.
پس از جنگ جهانی، یک دوره پر رونق و مرفه آغاز شد و این موضوع در لباس های عروسی هم منعکس شد. لباس های بلند سفید عروسی رسمی، مجددا رایج شد و به مد بازگشت. رنگ مایه های سفید مانند کرم، زرد بسیار کم رنگ و عاجی رنگ، همگی به عنوان رنگ لباس عروس قابل قبول بود؛ در حالی که رنگ های روشنی از قبیل آبی، سبز یا صورتی کمتر استفاده می شد؛ ازدواج در لباس سیاه رنگ، نشانه بدبختی و بخت بد محسوب می شد.

آبی یا سفید؟ مساله این است!

در گذشته، رنگ آبی نمادی از پاكدامنی بود و به همین دلیل در گذشته بسیاری از زنان رنگ آبی را برای لباس روز عروسی‌شان انتخاب می‌كردند. در حقیقت ملكه ویكتوریا با انتخاب رنگ سفید برای لباسی كه برای روز ازدواجش تهیه می‌شد تغییراتی را در این عرصه ایجاد كرد كه همچنان تا به امروز باقی مانده است.

اگرچه در آن زمان رنگ سفید، رنگی بود كه معمولا در مراسم سوگواری مرسوم بود، اما ملكه ویكتوریا تصمیم گرفت به عنوان نمادی از پاكی و به نشانه احساس پاك و صمیمی نسبت به همسرش، این رنگ یعنی رنگ سفید را انتخاب كند. البته این لباس، غافلگیری ناخوشایندی نبود، زیرا به زودی زنان در سرتاسر اروپا و آمریكا از لباس های سفید برای عروسی خود استفاده كردند. اگرچه عروس هایی هم وجود داشتند كه همچنان در لباس هایی به رنگهای دیگر ازدواج می‌كردند؛ اما رنگ سفید به عنوان رنگی مناسب و عالی برای  لباس عروس تعیین شده بود و از آن زمان تا كنون ادامه یافته است.

 ازدواج در لباس سفید یعنی بسیار خوب و صحیح انتخاب كرده اید؛ ازدواج در رنگ خاكستری یعنی به راه دوری خواهید رفت؛ ازدواج در رنگ سیاه، شما آرزو خواهید كرد كه بازگردید؛ ازدواج در رنگ قرمز، شما آرزوی مرگ خواهید كرد؛ ازدواج در رنگ آبی، یعنی شما همواره خالص، پابرجا و راستگو خواهید بود

رنگ لباس را ببین آینده را حدس بزن!

یك شعر قدیمی درباره اینكه چگونه رنگ لباس عروسی شما، بر آینده شما تاثیر می گذارد می گوید: «ازدواج در لباس سفید یعنی بسیار خوب و صحیح انتخاب كرده اید؛ ازدواج در رنگ خاكستری یعنی به راه دوری خواهید رفت؛ ازدواج در رنگ سیاه، شما آرزو خواهید كرد كه بازگردید؛ ازدواج در رنگ قرمز، شما آرزوی مرگ خواهید كرد؛ ازدواج در رنگ آبی، یعنی شما همواره خالص، پابرجا و راستگو خواهید بود؛ ازدواج در رنگ سبز یعنی شما از دیده شدن خجالت می كشید؛ ازدواج در رنگ زرد، یعنی شما از مرد خود خجالت می كشید؛ ازدواج در رنگ قهوه ای یعنی شما در خارج شهر زندگی خواهید كرد و ازدواج در رنگ صورتی یعنی روح شما غرق خواهد شد.»

فرهنگ شرق

خیلی از لباس‌های عروس در چین، هند (ساریِ عروس)، پاکستان(شلوار و قمیص با گلدوزی بسیار، یا لهنگا) و ویتنام (فُرم سنتی آئودای) به رنگ قرمزند که در فرهنگ قدیم نماد خوش شانسی و خوش یمنی بوده‌است. امروزه زن‌های شرقی رنگ‌های دیگری را نیز برای لباس عروس استفاده می‌کنند. در عروسی‌های مدرنِ سرزمینِ اصلی چین، عروس لباسی به سبک غربی با رنگ دلخواه خود می پوشد و بعدتر در مراسم رسمی چای خوران، لباس سنتی به تن می‌کند.

در عروسی‌های مدرنِ تایوان، عروس معمولا لباس ابریشمیِ قرمز (طبق سنت چینی) یا سفید (غربی) می پوشد اما اکثر افراد، در هنگام انتخاب لباس  عروس، مدل سنتی قرمز را برای ضیافت پس از عروسی انتخاب می‌کنند. طبق رسوم قدیمی، پدر عروس میزبان مراسم مخصوص فامیل‌های عروس و مسئول تدارک نوشیدنی (شی جیو) در مهمانی فامیل‌های هر دو طرف است. در تایوان، خودِ مراسم عروسی طبق سلیقه زوج‌ها برگزار می‌شود اما ضیافت‌های پس از آن برای "تشکر" از کسانی است که عروس و داماد را تربیت کرده‌اند (مثلا پدربزرگ و مادربزرگ و عموها و دایی ها) یا کسانی که در آینده نیز به آن‌ها کمک می‌کنند. به همین جهت برای احترام به بزرگترها، ضیافت عروسی به‌طور رسمی و سنتی برگزار می‌شود.

در فرهنگ هند، ساریِ عروسیِ قرمز لباس سنتی عروس هاست. جنس ساریِ سنتی از ابریشم بوده اما به مرور زمان در رنگ و جنس آن تنوع ایجاد شده‌است. امروزه ساری‌ها از جنس کرپ، جورجت، شارمیوز و ساتن و با رنگ‌هایی چون طلایی، صورتی، نارنجی، خرمایی، قهوه ای و زرد عرضه می‌شوند. عروس‌های هندی در کشورهای غربی هنگام عروسی ساری می پوشند و از آن پس لباس‌های سنتی هندی (مثل لهنگا، چولی و ...) را به تن می‌کنند.

لباس عروس ژاپنی یک کیمونوی سنتی ساده سفیدرنگ است که در مراسم رسمی پوشیده می‌شود و نماد خلوص و باکرگی است. عروس در مراسم‌های بعدی به نشانه خوش یمنی، کیمونوی قرمز می پوشد.

جاوه ای‌های اندونزی لباس عروسی به اسم کِبایا دارند که نوعی بلوز سنتی است و طرحی روی آن کشیده شده‌است.

در فیلیپین انواع خاصی از "باروت سایا" (لباس سنتی فیلیپینی) به رنگ سفید برای عروس و "بارونگ تاگالوگ" برای داماد در نظر گرفته شده‌است. قبیله‌های مختلف و مسلمانان اَشکال دیگری از لباس‌های سنتی را در مراسمات خود به تن می‌کنند.

لباس عروس های سنتی

در فرهنگ های مختلف، لباس های سنتی هنوز جایگاه خود را در مراسم عروسی حفظ کرده اند. در ایران خودمان کردها، لرها، ترک ها و ترکمن ها لباس های محلی خود را در مراسم عروسی دارند که اگرچه جوانترها از آنها استقبال چندانی نمی کنند، اما هنوز خیلی ها دوست دارند برای چند دقیقه در مراسم شان این لباس های رنگی و پر زرق و برق را بپوشند و عکس یادگاری بگیرند.

در کشورهای دیگر هم مردم سنتی همین روش را دارند. مثلا ژاپنی‌ها همچنان در مراسم ازدواجشان لباس سنتی یا همان كیمونو را بر تن می‌كنند. داماد با پوشیدن كیمونو مشكی و عروس با پوشیدن كیمونو سفید در مراسم رسمی ‌ازدواج حضور پیدا می‌كنند. در مالزی، لباس و شال و کلاه رنگی و محلی به تن می کنند. ترک ها کمربند قرمز معروف شان را به کمر عروس می بندند و هندی ها لباس قرمز به عروس می پوشانند چون معتقدند قرمز نمادی از خوش‌یمنی است. لباس عروس هندی، همان ساری است كه از پارچه ابریشمی ‌قرمز رنگ تهیه شده و روی آن جواهر، سنگ یا كریستال دوخته می‌شود

لباس عروس در قرن جدید

مرکز توجه لباس های عروس از دهه 1950 تغییر کرد. امروزه بیشتر ازهمه، تاکید بر روی شخصیت خود عروس است.
در حال حاضر عروس ها می توانند تقریبا ازهر مدل و سبک لباسی برای مراسم ازدواج خود استفاده کنند، یک پیراهن طراحی شده بسیار تزئین شده و مجلل یا حتی یک پیراهن ساده غیر رسمی. هر سبکی که عروس انتخاب کند تا زیباتر به نظر برسد، قابل قبول است.
بنابراین شما می توانید هر رنگی را برای ازدواج خود انتخاب کنید، اما حداقل حالا اندکی درباره سابقه و تاریخچه استفاده از لباس عروسی سفید آگاهی پیدا کرده اید.

اجاره لباس عروس از کی باب شد؟

در زمان جنگ جهانی دوم بسیاری از عروس ها احساس كردند كه ازدواج در لباس سفیدی مجلل، شایسته نیست، بنابراین لباس های ساده ای را برای مراسم عروسی خود انتخاب می كردند. در آن زمان زن ها وظیفه خود دیدند تا مراسم ازدواج سنتی را ترك كنند، در نتیجه آنها زمان كافی برای یافتن لباس عروس مناسب نداشتند، بنابراین باید بهترین لباس خود را برای این كار انتخاب می كردند.

اگر عروسی می خواست كه حتما لباس عروس سفید داشته باشد، می توانست آن را برای مراسم، قرض بگیرد یا اجاره كند. اگر عروس و داماد هر دو در جنگ شركت داشتند، در اونیفورم های نظامی خود ازدواج می كردند.

ترک ها کمربند قرمز معروف شان را به کمر عروس می بندند و هندی ها لباس قرمز به عروس می پوشانند چون معتقدند قرمز نمادی از خوش‌یمنی است. لباس عروس هندی، همان ساری است كه از پارچه ابریشمی ‌قرمز رنگ تهیه شده و روی آن جواهر، سنگ یا كریستال دوخته می‌شود.
 
منبع
تبیان
ایران ناز
ویکی پدیا