جوش که آن را با نام آکنه نیز می‌شناسیم، معمولا در نتیجه بسته شدن منافذ پوست به‌وسیله چربی و سلول‌های مرده ایجاد می‌شود. با بسته شدن منافذ پوست، مناطق مختلفی از جمله صورت، پیشانی، قفسه‌سینه، پشت و شانه‌ها جوش می‌زنند. آکنه معمولا در نوجوانان رایج است، اما احتمالا در هر سنی با آن درگیر شویم. اگرچه راه‌های موثر بسیاری برای درمان جوش وجود دارد، اما گاهی در بهبود آن‌ها با مقاومت روبرو می‌شویم که در این زمان استفاده از یک محصول ضد آکنه قوی مانند محصولات ضد آکنه ژنوبایوتیک، اهمیت پیدا می‌کند. در واقع، کورک‌ها و برآمدگی‌ها به آرامی بهبود می‌‌یابند. تسریع در درمان، ریسک مشکلات روحی را کاهش می‌دهد و احتمال ایجاد اسکار (جای جوش) را از بین می‌برد.
انواع جوش صورت
جوش‌ها دو حالت غیرالتهابی و التهابی دارند. برای درمان جوش باید از نوع آن آگاه باشیم:
جوش‌های غیرالتهابی
آکنه‌های غیرالتهابی شامل جوش‌های سرسیاه و سرسفید می‌شوند و عمدتا تورمی ایجاد نمی‌کنند. این نوع آکنه‌ها به درمان‌های بدون نسخه (OTC) معمولا پاسخ مثبتی نشان می‌دهند. اسید سالیسیلیک که به‌طور گسترده در بازار موجود است، معمولا برای آکنه‌ها کاربرد دارد و به‌ویژه در درمان آکنه غیرالتهابی اثربخش است.
این اسید به‌طور طبیعی پوست را لایه‌برداری می‌کند و سلول‌های مرده پوست را که احتمالا به جوش‌های سرسیاه و سرسفید منجر شوند، از بین می‌برد. محصولات حاوی اسید سالیسیلیک در پاک‌کننده‌ها، تونرها، محصولات مرطوب کننده و ابرسان یافت می‌شود.
- جوش سر سفید
جوش‌های سرسفید احتمال دارد در نتیجه مسدود شدن منافذ پوست به وسیله سلول‌های مرده پوست ایجاد شوند. اما برخلاف جوش‌های سرسیاه، بالای منافذ بسته می‌شوند و به‌نظر می‌رسد که برآمدگی کوچکی از پوست خارج شده است.
- جوش سر سیاه
جوش سر سیاه به‌دلیل تراکم بالای چربی و سلول‌های مرده در بافت پوستی بهوجود می‌آید. در این نوع آکنه، بافت پوستی در ناحیه موردنظر باز می‌شود، اما چربی و سلول‌های مرده درون بافت پوستی باقی می‌مانند. این بافت چربی و سلول‌های مرده به شکل یک نقطه سیاه در سطح پوست ظاهر می‌شوند. درمان جوش سرسیاه چندان دشوار نیست.
جوش‌های التهابی
آکنه‌های التهابی، جوش‌هایی قرمز و متورم هستند. علیرغم نقش سلول‌های مرده پوست در ایجاد جوش التهابی، باکتری‌ها نیز می‌توانند در مسدودکردن منافذ پوست نقش داشته باشند و عفونتی عمیق زیر سطح پوست ایجاد کنند. این موضوع احتمالا منجر به ایجاد لکه‌های آکنه دردناکی شود که به‌سختی از بین می‌روند.
پاپول
این نوع جوش هنگامی بهوجود می‌آید که به‌دلیل التهاب زیاد، دیواره‌های اطراف منافذ پوست شکسته می‌شوند. این امر منافذ سختی ایجاد می‌کند که نسبت به لمس حساس هستند. پوست اطراف این منافذ معمولا دارای رنگ صورتی است.
پوسچول
پوسچول یا چرک‌دانه، یکی از انواع جوش‌ها است که با شکسته شدن دیواره‌های اطراف منافذ پوست ایجاد می‌شود. پوسچول‌ها با پاپول‌ها متفاوت هستند و پر از چرک می‌شوند و به‌صورت برجسته از پوست بیرون می‌زند. معمولا دارای رنگ قرمز هستند و سرهای زرد یا سفیدی دارند.
ندول
ندول‌ها زمانی بهوجود می‌آیند که منافذ مسدود و متورم شده تحریک و بزرگتر می‌شوند. برخلاف پوسچول‌ها و پاپول‌ها، ندول‌ها زیر پوستی هستند. درمان جوش ندول کمی سخت‌تر است.
کیست
وقتی باکتری‌ها، سبوم و سلول‌های مرده پوست منافذ آن را مسدود می‌کنند، کیست‌ها بهوجود می‌آیند. این نوع جوش معمولا از عفونت شدید ناشی می‌شود. احتمال ایجاد اسکار با کیست‌ها بیشتر از هر نوع جوش دیگری است.
دلایل ایجاد جوش
جوش‌ها احتمال دارد به‌دلایل مختلفی ایجاد شوند، از جمله:
- تراکم بالای چربی: افزایش تراکم چربی در مجاورت پوست می‌تواند منجر به انباشته شدن چربی در منافذ و ایجاد جوش شود.
- التهاب باکتریایی: وجود باکتری‌ها در منافذ پوست هم یکی از عوامل ایجاد جوش است.
- تغییرات هورمونی: تغییر در سطح هورمون‌ها، به ویژه در دوران نوجوانی و دوران قاعدگی، احتمال دارد تولید چربی پوست را افزایش دهد و در نتیجه باعث ایجاد آکنه شود.
- استفاده از محصولات غیر مناسب: استفاده از محصولات غیرمناسب برای نوع پوست یکی‌دیگر از عوامل جوش زدن است.
- استرس و فشار روحی: استرس و فشار روحی می‌توانند تاثیر مستقیمی بر فعالیت هورمون‌ها و به تبع آن بر پوست داشته باشند.
- استفاده از لوازم آرایش ناسالم: استفاده از لوازم آرایش با مواد شیمیایی آسیب‌زا یا استفاده نادرست از محصولات آرایشی می‌تواند به انسداد منافذ و ایجاد جوش منجر شود.
- وراثت: عوامل ژنتیکی نقشی در ایجاد جوش دارند.
- استفاده از داروها: مصرف برخی داروها ممکن است به‌عنوان عوارض جانبی جوش ایجاد کنند.
برای یافتن راه درمان جوش بهتر است از دلیل اصلی ایجاد آن مطلع شویم.
روش‌های موثر برای درمان جوش
برای بهبود جوش صورت، این اقدامات مفید خواهند بود:
- استفاده از پاک‌کننده و محصولات پوستی مناسب: انتخاب محصولات با pH نزدیک به pH طبیعی پوست (حدود 5.5) و عدم‌استفاده از صابون‌های با اسیدیته بالا می‌تواند به حفظ تعادل پوست کمک کند.
- مرطوب نگه‌داشتن پوست: استفاده از مرطوب‌کننده و ابرسان باعث می‌شود تا پوست رطوبت خود را حفظ کند و فرآیند درمان جوش‌ها را تسریع بخشد.
- کنترل استرس: مدیریت استرس با کاهش سطح هورمون‌های آندروژن و پیشگیری از تحریک فولیکول‌های مو و غدد چربی موجود در پوست، به کاهش خطر ظهور جوش‌ها کمک می‌کند.
- تغذیه سالم: مصرف غذاهای سالم و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به بهبود وضعیت پوست و پیشگیری از جوش‌ها بیانجامد.
- استفاده از ضد آفتاب: محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر UV با استفاده از کرم ضدآفتاب اهمیت دارد.
- استفاده از محصولات ضد جوش: استفاده از محصولات ضد جوش، از انباشت چربی و آلودگی‌ها جلوگیری می‌کند.
با رعایت این اقدامات، احتمالا وضعیت پوست بهبود یابد و جلوی ظهور جوش‌ها گرفته شود.
جمع‌بندی
برای بهبود و درمان جوش، انجام اقداماتی مانند استفاده از محصولات پوستی با pH مناسب، حفظ رطوبت پوست، مدیریت استرس، تغذیه سالم، استفاده از محصولات ضدآفتاب و تمیزی منظم پوست توصیه می‌شود. این اقدامات به کنترل ترشح چربی، کاهش التهابات و تسهیل فرآیند التیام جوش‌ها کمک می‌کند و وضعیت پوست را بهبود می‌بخشد.
