شب یلدا، که آن را با نام شب چله هم می‌شناسیم یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی محسوب میشود که قدمتی طولانی دارد. شب یلدا آخرین شب پاییز است که به عنوان طولانی‌ترین شب سال مشهور بوده و همین طولانی بودن آن در مقایسه با دیگر شب‌های سال سبب شده تا ایرانیان این شب را جشن بگیرند. جالب است بدانید که سابقه جشن گرفتن شب یلدا به قبل از ورود اسلام به ایران باز می‌گردد.
این شب یک دلیل بسیار خوب برای دورهمی اعضای فامیل است. شب یلدا آداب و رسوم خاص خود را دارد و از خوراکی‌های خاصی هم استفاده میشود. در خصوص شب یلدا و تاریخچه آن جالب است بدانید که در گذشته به این شب، شب زایش خورشید هم گفته می‌شد زیرا مردم آن زمان معتقد بودند که در این شب خورشید از نو و قدرتمندتر متولد میشود.
مردم در قدیم غروب آفتاب را به جشن و پایکوبی سپری میکردند و تا طلوع آفتاب منتظر بوده و هنگام طلوع، این طلوع خورشید نو را به یکدیگر تبریک می‌گفتند. استفاده از خوراکی‌های خاص در شب یلدا از گذشته وجود داشته و امروزه هم شاهد آن هستیم. در ادامه این مقاله از سوربان قصد داریم تا به توضیح بیشتر در خصوص لوازم مورد نیاز جشن شب یلدا بپردازیم. تا انتها همراه ما باشید.
برای جشن شب یلدا چی لازم داریم؟
میوه آرایی
میوه آرایی شب یلدا به خصوص برای افرادی که در این شب همه فامیل را دور هم جمع می‌کنند و یا برای خانواده‌هایی که در شب یلدا میوه را برای عروس جدید خانواده تزیین می‌کنند، اهمیت زیادی دارد.
هر چند بسیاری از افراد برای میوه آرایی شب یلدا برای عروس از گلفروشی‌ها یا مراکز تخصصی این کار کمک می‌گیرند، اما اگر خودتان دستی بر هنر دارید و از میوه آرایی لذت می‌برید.
هندوانه آرایی
خوردن هندوانه در شب یلدا جزو آداب و رسوم شب یلدا محسوب میشود. هندوانه جزو نمادها و خوراکی‌های سنتی شب یلدا است پس بهتر است این خوراکی یلدایی را به شکل تزیین شده روی سفره شب یلدا بگذارید.
آجیل شب یلدا
فلسفه‌ی حضور آجیل در ترکیب خوراکی‌های شب یلدا داستانی دارد که در ادامه برایتان بازگو می‌کنیم.
نقل است که در زمان‌های دور دهقان‌ها و کشاورزان در پایان پاییز به مناسبت پایان فصل برداشت و شروع فصل استراحت دور یکدیگر جمع می‌شدند، مجلس ساده‌ای تدارک دیده و با آجیل و میوه‌های نگهداری شده از تابستان از خودشان پذیرایی میکردند. در واقع برپایی این جشن در سال‌های متوالی زمینه‌ساز شکل‌گیری جشنی باستانی به نام یلدا شد.
به عبارت دیگر می‌توان این خوراکی، یعنی آجیل را به عنوان بنیان‌گذار جشن محبوب ما ایرانی‌ها در پایان پاییز و شروع زمستان معرفی کرد.
کیک یلدایی
یکی دیگر از خوراکی های شب یلدا کیک است که گذاشتن این مورد هم اختیاری است اما خیلی ها در سفره یا میز شب یلدای خود کیک هم قرار می‌دهند و تزیین کیک شب یلدا به شکل هندوانه و انار در کنار میوه آرایی و سفره آرایی شب یلدا امروزه به یکی از رسوم زیبا و خلاقانه شب یلدا بدل شده است.
اکسسوری های شب یلدا شامل شمع، فال حافظ
و اما حضرت حافظ که جایگاه ویژه در بین فرهنگ مردم ایران دارد و شب یلدا سر سفره یلدا حضورش احساس میشود. یکی دیگر از رسم های ایرانی برای برپایی شب یلدا، خواندن غزلیات حافظ و گرفتن فال حافظ است. و معمولاً گرفتن فال حافظ با این بیت شعر آغاز میشود :
ای حافظ شیرازی، تو محرم هر رازی
من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی
سنت گرفتن فال حافظ بیشتر شبیه یک سرگرمی است و نوید روزهای روشن آینده را میدهد.
در ایران باستان، در جشن شب یلدا شمع روشن میکردند تا تاریکی و اهریمن را با نور آتش فراری دهند. روشن کردن شمع در جشن شب یلدا هم نشانه پیروزی نور و روشنایی بر ظلمت و تاریکی است.
دسر یلدایی
درست کردن انواع دسر برای شب یلدا در کنار درست کردن انواع شیرینی شب یلدا هم یک سرگرمی جذاب است و هم می‌تواند به چیدمان سفره یلدا رنگ و جلوه زیبا و تازه‌ای بدهد.
لبو و باقالی
لبوی پخته شده نیز یکی از خوراکی‌های شب یلدا است، که محبوبیت خاص خود را دارد. معمولا خوردن آن برای کودکان لذتبخش‌تر است؛ مخصوصا اگر هنگام پخت، کمی با نبات شیرین شده باشد.
یکی دیگر از خوراکی ها و تنقلات شب یلدا باقالی است.
تنقلات : پفیلا، تخمه و...
پفیلا یا پاپ کورن، تخمه، لواشک، شیرینی، باسلق، نان برنجی، باقلوا و سایر تنقلات دوست داشتنی نیز یکی از اجزای جدانشدنی جشن شب یلدا است.
